Veel scholen zijn op zoek naar methodes om aan de slag te gaan met formatief handelen. Bij deze aanpak staat de ontwikkeling van het kind centraal, in plaats van de leerstof of de norm. Dit biedt kansen voor alle kinderen om te groeien en succesvol te zijn. Als gevolg daarvan zien we steeds meer kinderen die willen leren, plezier beleven aan leren en eigenaarschap laten zien… en dat is precies wat we graag willen, toch?

Er zijn verschillende manieren om formatief evalueren te ontwikkelen én om kinderen daarbij actief te betrekken. In deze nieuwsbrief willen wij onze aandacht richten op het jonge kind en een voorbeeld aanreiken om bijv. ook met kleuters aan de slag te gaan met dit thema. We introduceren hiertoe de bekende Gedragspatroongrafiek (GPG) 2.0. in een nieuwe, interactieve vorm.

Even opfrissen: wat is een Gedragspatroongrafiek?

Een GPG is een systeemdenk-tool die een verhaal visualiseert en ondersteunt. De horizontale lijn laat een patroon in de loop der tijd zien. De verticale lijn geeft een schaalverdeling aan van iets dat kan veranderen (de variabele). De grafiek vertelt dus over “wat” er verandert en “hoe” dat gebeurt.

De grafiek kan onderlinge relaties verduidelijken en brengt het gesprek hierover op gang. Het is ook een heel mooi middel om gevoelens en gedachten te uiten, na te denken over jezelf en te luisteren naar de ander. Bijvoorbeeld: Hoe leuk vond ik de dag vandaag? Hoe goed lukte het jou om zelf oplossingen te bedenken? Hoe vond je het kringgesprek? Waardoor werd dit meer of minder? Hoe was dat voor jou?

Wij horen jou denken: Een grafiek met kleuters? Is dat niet veel te abstract?

Voor kleuters helpt de GPG in het ontwikkelen van reflectie-taal, als basis voor het formatief handelen. Dit hoeft zeker niet abstract te zijn, want je kunt de grafiek visualiseren met afbeeldingen, maar ook met touw en kaarten op de vloer maken.
Kinderen zijn van nature systeemdenkers: de ervaring leert dat kleuters dit snel oppakken, probeer het eens!

In dit voorbeeld, tevens ons jubileumcadeau nr. 8 zie je een blanco GPG die je kunt gebruiken om het gesprek met kinderen aan te gaan.

Enkele tips:

• Introduceer de grafiek en modelleer je eigen lijn, denk hierbij hardop en maak gebruik van woorden als meer- minder. Vertel ook waardoor dat komt en welke emotie je hierbij voelt. Maak kleine tekeningetjes die dit laten zien, zodat kinderen op het eind jouw lijn precies kunnen navertellen.
• Nodig daarna enkele kinderen uit om hetzelfde te doen en begeleid deze kinderen daar waar nodig om de juiste woorden te vinden; door te herhalen, aan te vullen of te bevestigen wat zij zeggen.
• Oefen de grafiek ook in andere situaties, bijvoorbeeld na het voorlezen van een prentenboek. Breng samen met de kinderen een variabele in beeld; bijv. de boosheid van Hennie de Heks, of het geluk van Kikker en je zult versteld staan hoe goed de kinderen de dag erna het verhaal kunnen navertellen a.d.h.v. de GPG.
• Vergeet niet: er is niet één juist antwoord in de grafiek, er zijn meerdere perspectieven mogelijk. Wat de een niet leuk vindt, vindt de ander juist geweldig. Het gaat om de uitleg, het gesprek over het waarom.
• Natuurlijk kun je deze grafiek ook downloaden als afbeelding en gebruiken op het digibord.

Wil je meer weten?

De website van SLO staat boordevol inspiratie: animaties, video’s, voorbeelden, podcasts om met formatief evalueren aan de slag te gaan. In deze special Formatief Evalueren vind je enkele interessante artikelen i.s.m. de universiteit van Wageningen en de Hogeschool Utrecht.

Aan de slag!

Wil je samen nadenken hoe je als school formatief handelen handen en voeten kunt geven? Dan komen we graag een keer op de koffie om vrijblijvend te verkennen hoe we jullie kunnen helpen om dat zelf te doen!

Ga jij (of ben je) ook aan de slag? We vinden het leuk als je je ervaringen deelt op onze facebookpagina!

We wensen jullie veel plezier!